Kolesterol Nedir ? & Nasıl Düşürülür? & Kolesterol Yüksekliği & Kolesterol Hakkında Her şey
Kolesterol Nedir? kolesterole ne iyi gelir? kolesterol nasıl düşürülür? Kaç Olmalıdır? Kolestrol Yüksekliği, Kolestrol değerleri, belirtileri. hdl & ldl Kolesterol ve Kaç olmalı?
Kolesterol Nedir?
Kolesterol organik bir moleküldür. Tüm hayvan hücreleri tarafından biyosentezlenen ve hayvan hücre zarlarının önemli bir yapısal bileşenidir. Ayrıca tüm steroid hormonları ve D vitamini için öncü bir moleküldür.
HDL Kolesterol
HDL kolesterol “iyi” kolesterol olarak düşünülebilir çünkü sağlıklı bir seviye kalp krizi ve felce karşı koruma sağlayabilir.
HDL, LDL (kötü) kolesterolü atardamarlardan uzaklaştırır ve LDL’nin parçalanıp vücuttan geçtiği karaciğere geri döner. Ancak HDL ve LDL tamamen ortadan kaldırmaz. Kan kolesterolünün sadece üçte biri ila dörtte biri HDL tarafından taşınır.
LDL Kolesterol
LDL kolesterol “kötü” kolesterol olarak kabul edilir, çünkü atardamarlarda yağ birikmesine (ateroskleroz) katkıda bulunur. Bu arteri daraltır
Kolesterol Yüksekliği & Yüksek Kolesterolün Nedenleri
Yüksek kolesterol, koroner kalp hastalığı için önemli bir risk faktörü ve kalp krizi nedenidir. Kolesterol birikmesi, ateroskleroz adı verilen arterleri daraltan sürecin bir parçasıdır. Aterosklerozda plaklar oluşur ve kan akışının kısıtlanmasına neden olur.
Diyetteki yağ alımını azaltmak, kolesterol seviyelerini yönetmeye yardımcı olur. Özellikle, aşağıdakileri içeren yiyecekleri sınırlamak yararlıdır:
- Kolesterol: Bu hayvansal gıdalarda, et ve peynirde bulunur.
- Doymuş yağ: Bu, bazı etlerde, süt ürünlerinde, çikolatada, unlu mamullerde, derin yağda kızartılmış ve işlenmiş gıdalarda görülür.
- Trans yağlar: Bu, bazı kızarmış ve işlenmiş gıdalarda görülür.
Aşırı kilo veya obezite de daha yüksek kan LDL seviyelerine yol açabilir. Genetik faktörler yüksek kolesterole katkıda bulunabilir. Kalıtsal durumu olan ailesel hiperkolesterolemili kişilerde LDL seviyeleri çok yüksektir. Yüksek kolesterol seviyelerine yol açabilecek diğer durumlar şunları içerir:
- diyabet
- karaciğer veya böbrek hastalığı
- polikistik over sendromu
- hamilelik ve kadın hormonlarının seviyelerini artıran diğer durumlar
- az aktif tiroid bezi
- progestinler, anabolik steroidler ve kortikosteroidler gibi LDL kolesterolü artıran ve HDL kolesterolü azaltan ilaçlar
Yüksek Kolesterol Belirtileri
Kolesterol düzeyi yüksek olan bir kişi genellikle hiçbir belirti veya semptom göstermez, ancak rutin tarama ve düzenli kan testleri, yüksek seviyelerin tespit edilmesine yardımcı olabilir.
Test yaptırmayan bir kişi, kolesterol seviyesinin yüksek olduğunu bilmediği için uyarılmadan kalp krizi geçirebilir. Düzenli testler bu riski azaltmaya yardımcı olabilir.
Kolesterol Değerleri Kaç Olmalı?
Kolesterol Tipi | 19 Yaşı ve Altı | Erkek: 20 Yaşı ve Altı | Kadın: 20 Yaşı ve Altı |
Total Kolestrol | 170 mg/dl den az | 125–200 mg/dl | 125–200 mg/dl |
non-HDL | 120 mg/dl den az | 130 mg/dl den az | 130 mg/dl den az |
LDL | 100 mg/dl den az | 100 mg/dl den az | 100 mg/dl den az |
HDL | 45 mg/dl den fazla | 40 mg/dl ya da fazla | 50 mg/dl ya da fazla |
Kolesterolu Düşürmek için Nelerden Uzak Durmalı?
- İşlenmemiş ürünler
- Paketlenmemiş ürünler
- Rafine şeker
- Tuz
- Un mümkün olmadıkça tüketilmemelidir.
Tok hissedinceye kadar yemek yiyebilir. Mümkün olduğunca doğadaki ham halinde tüketmeniz önerilmektedir. Çiğ yiyeceklerin günlük tüketimi besin ihtiyacınızın %50 si kadar olmalıdır.
Kolestrole Ne İyi Gelir?
Yüksek kolesterol, kalp hastalığı ve kalp krizi riskinizi artırır. İlaçlar kolesterolünüzü iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ancak, önce kolesterolünüzü iyileştirmek için yaşam tarzı değişiklikleri yapmayı tercih ediyorsanız, bu beş sağlıklı değişikliği mutlaka denemizi tavsiye ederiz.
Halihazırda zaten ilaç kullanıyorsanız, bu değişiklikler kolesterol düşürücü etkisini artırabilir.
Kalp Sağlığına yararlı yiyecekler yiyin
Diyetinizdeki birkaç değişiklik kolesterolü azaltabilir ve kalp sağlığınızı iyileştirebilir:
- Doymuş yağları azaltın. Öncelikle kırmızı et ve tam yağlı süt ürünlerinde bulunan doymuş yağlar, toplam kolesterolünüzü yükseltir. Doymuş yağ tüketiminizi azaltmak, “kötü” kolesterol olan düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterolünüzü azaltabilir.
- Trans yağları ortadan kaldırın. Gıda etiketlerinde bazen “kısmen hidrojene bitkisel yağ” olarak listelenen trans yağlar, genellikle margarinlerde ve mağazadan satın alınan kurabiyelerde, krakerlerde ve keklerde kullanılır. Trans yağlar genel kolesterol seviyelerini yükseltir. Gıda ve İlaç İdaresi, 1 Ocak 2021’e kadar kısmen hidrojene bitkisel yağların kullanımını yasakladı.
- Omega-3 yağ asitleri açısından zengin yiyecekler yiyin. Omega-3 yağ asitleri LDL kolesterolü etkilemez. Ancak, kan basıncını düşürmek de dahil olmak üzere kalp sağlığına diğer faydaları vardır. Omega-3 yağ asitleri içeren yiyecekler arasında somon, uskumru, ringa balığı, ceviz ve keten tohumu bulunur.
- Çözünür lif tüketimini artırın. Çözünür lif, kolesterolün kan dolaşımınıza emilimini azaltabilir. Yulaf ezmesi, barbunya fasulyesi, Brüksel lahanası, elma ve armut gibi gıdalarda çözünür lif bulunur.
Peynir altı suyu proteini ekleyin. Süt ürünlerinde bulunan peynir altı suyu proteini, süt ürünlerine atfedilen birçok sağlık yararından sorumlu olabilir. Çalışmalar, ek olarak verilen peynir altı suyu proteininin hem LDL kolesterolü hem de toplam kolesterolü ve kan basıncını düşürdüğünü göstermiştir.
Haftanın çoğu günü egzersiz yapın ve fiziksel aktivitenizi artırın
Egzersiz kolesterolü iyileştirebilir. Orta düzeyde fiziksel aktivite, “iyi” kolesterol olan yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) kolesterolün yükselmesine yardımcı olabilir. Doktorunuz uygun gördüğünde, haftada beş kez en az 30 dakika egzersiz yapın veya haftada üç kez 20 dakika şiddetli aerobik aktivite yapın.
Günde birkaç kez kısa aralıklarla bile olsa fiziksel aktivite eklemek, kilo vermeye başlamanıza yardımcı olabilir. Aşağıdaki aktiviteler size yardımcı olabilir.
- Öğle yemeği saatinde günlük tempolu yürüyüş yapmak
- Bisiklete binmek
- Favori sporunuzu yapmak
- Motive olmak için bir egzersiz arkadaşı bulmayı veya bir egzersiz grubuna katılmayı düşünün.
Sigarayı bırakın
Sigarayı bırakmak HDL seviyenizi iyileştirir. Avantajlar hızla ortaya çıkar:
- Sigarayı bıraktıktan sonraki 20 dakika içinde kan basıncınız ve kalp atış hızınız sigaranın neden olduğu artıştan kurtulur.
- Bıraktıktan sonraki üç ay içinde kan dolaşımınız ve akciğer fonksiyonunuz düzelmeye başlar.
- Bıraktıktan sonraki bir yıl içinde kalp hastalığı riskiniz sigara içen birinin yarısı kadardır.
Kilo verin
Fazladan birkaç kilo bile taşımak yüksek kolesterole katkıda bulunur. Küçük değişiklikler eklenir. Şekerli içecekler içiyorsanız, sade su içmeyi tercih edin. Canınız tatlı bir şey çekiyorsa az yağlı veya hiç yağ içermeyen şerbet veya şekerlemeleri deneyin.
Asansöre binmek veya ofisinizden uzağa park etmek yerine merdivenleri kullanmak gibi günlük rutininize daha fazla aktivite katmanın yollarını arayın. İşyerinde molalarda yürüyüş yapın. Yemek pişirmek veya bahçe işi yapmak gibi ayakta durma aktivitelerini artırmaya çalışın.
Alkolü sadece ölçülü tüketin
Orta düzeyde alkol kullanımı, daha yüksek HDL kolesterol seviyeleri ile ilişkilendirilmiştir – ancak faydaları, halihazırda içmeyenlere alkol önermek için yeterince güçlü değildir.
Alkol içecekseniz, ölçülü olun. Sağlıklı yetişkinler için bu, her yaştan kadın ve 65 yaşından büyük erkekler için günde bir içki ve 65 yaş ve altı erkekler için günde en fazla iki içki anlamına gelir.
Çok fazla alkol, yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kolestrol Nasıl Düşürülür? & Kolestrolu Ne Düşürür?
- Yulaf; Kolesterolünüzü düşürmenin ilk kolay adımı, kahvaltıda bir kase yulaf ezmesi veya Cheerios gibi soğuk yulaf bazlı tahıl gevreği yemektir. Size 1 ila 2 gram çözünür lif verir. Başka bir yarım gram için bir muz veya biraz çilek ekleyin. Mevcut beslenme kılavuzları, günde 20 ila 35 gram lif alınmasını ve en az 5 ila 10 gramının çözünür liflerden alınmasını önermektedir.
- Arpa ve diğer tam tahıllar; Yulaf ve yulaf kepeği gibi arpa ve diğer kepekli tahıllar, esas olarak sağladıkları çözünür lif yoluyla kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Fasulye; Fasulye özellikle çözünür lif açısından zengindir. Ayrıca vücudun sindirmesi biraz zaman alır, bu da yemekten sonra daha uzun süre tok hissetmeniz anlamına gelir. Fasulyenin kilo vermeye çalışan insanlar için faydalı bir besin olmasının bir nedeni de budur. Lacivert ve barbunya fasulyesinden mercimek, garbanzos, börülce ve daha fazlasına kadar pek çok seçenek ve bunları hazırlamanın pek çok yolu ile fasulye çok yönlü bir besindir.
- Patlıcan ve bamya; Bu iki düşük kalorili sebze, iyi çözünür lif kaynaklarıdır.
- Fındık; Çok sayıda araştırma badem, ceviz, yer fıstığı ve diğer kuruyemişleri yemenin kalbe iyi geldiğini gösteriyor. Günde 2 ons fındık yemek, LDL’yi %5 oranında biraz düşürebilir. Kuruyemişlerin kalbi başka şekillerde koruyan ek besinleri vardır.
- Bitkisel yağlar; Yemek pişirirken veya sofrada tereyağı, domuz yağı veya katı yağ yerine kanola, ayçiçeği, aspir ve diğerleri gibi sıvı bitkisel yağlar kullanmak LDL’yi düşürmeye yardımcı olur.
- Elma, üzüm, çilek, turunçgiller; Bu meyveler, LDL’yi düşüren bir tür çözünür lif olan pektin açısından zengindir.
- Steroller ve stanollerle güçlendirilmiş gıdalar; Bitkilerden elde edilen steroller ve stanoller, vücudun yiyeceklerden kolesterolü emme yeteneğini arttırır. Şirketler bunları margarin ve granola barlardan portakal suyu ve çikolataya kadar değişen yiyeceklere ekliyor. Ayrıca takviye olarak da bulunurlar. Günde 2 gram bitki sterolü veya stanol almak LDL kolesterolü yaklaşık %10 oranında düşürebilir.
- Soya; Soya fasulyesi ve soya sütü ve soya sütü gibi soya fasulyesi yemek, bir zamanlar kolesterolü düşürmenin güçlü bir yolu olarak lanse edildi. Analizler, etkinin daha mütevazı olduğunu gösteriyor – günde 25 gram soya proteini (10 ons tofu veya 2 1/2 fincan soya sütü) tüketmek LDL’yi %5 ila %6 oranında azaltabilir.
- Yağlı balık; Haftada iki veya üç kez balık yemek, LDL’yi iki şekilde azaltabilir: LDL’yi artıran doymuş yağlar içeren eti değiştirerek ve LDL’yi düşüren omega-3 yağları vererek. Omega-3’ler kan dolaşımındaki trigliseritleri azaltır ve ayrıca anormal kalp ritimlerinin başlamasını önlemeye yardımcı olarak kalbi korur.
- Lif takviyeleri; Takviyeler, çözünür lif elde etmenin en az çekici yolunu sunar. Metamucil ve diğer yığın oluşturan müshillerde bulunan günde iki çay kaşığı psilyum, yaklaşık 4 gram çözünür lif sağlar.
Kol. Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- Kol. vücudun ürettiği ancak insanların gıdalarda da tükettiği temel bir maddedir.
- Yüksek Kol. için risk faktörleri arasında aile öyküsü ve değiştirilebilir diyet ve egzersiz yaşam tarzı seçimleri yer alır.
- Yüksek Kol. sahip olmak genellikle herhangi bir semptom üretmez.
- Yaşam tarzı değişiklikleri başarısız olursa veya kol. seviyeleri çok yüksekse, doktor statin gibi lipit düşürücü bir ilaç reçete edebilir.
¡ Kolesterolün Düşürülmesi için İpucu
Diyetle kontrol altına alınmayan kolesterolün düşürülmesi için günde 1 diş sarımsak veya 0,05-1 gr kurutulmuş sarımsak tozu çiğnenerek tüketilmesi tavsiye edilir.
Not: Önemli vakalar için muhakkak hekim ile görüşülmelidir.
Bizi Takip Edin!